Versterking Afsluitdijk ideale test voor duurzaam beton

In 2030 wil Rijkswaterstaat klimaatneutraal en circulair werken(externe link). Samen met ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werken we hieraan vanuit de strategie ‘Naar klimaatneutrale en circulaire infraprojecten’. Bij Rijkswaterstaat voeren we dit uit langs vier transitiepaden: bouwplaats en bouwlogistiek, wegverharding, kustlijnzorg en vaargeulonderhoud, en kunstwerken. Maya Sule is programmamanager van die laatste. ‘De kunstwerken die wij maken, hebben een belangrijk aandeel in onze klimaatimpact’, legt ze uit. ‘De meeste impact, bijna 90%, komt daarbij van beton. Bij de productie hiervan komt veel CO2 vrij. Ons belangrijkste doel is om die uitstoot terug te brengen.'

Betonsector verduurzaamt

De ambities van Rijkswaterstaat sluiten aan bij de verduurzamingsbeweging in de hele betonsector. In het Betonakkoord werken overheden én marktpartijen aan hetzelfde doel. Sule: ‘Als opdrachtgever willen wij launching customer zijn. De marktpartijen leveren veel innovatieve voorstellen aan. Wij beoordelen welke innovaties echt passen bij onze opgave en klimaatambities. En welke specifieke projecten we kunnen gebruiken om ze te valideren. Daarvoor is het onder meer belangrijk dat de innovaties al ver genoeg in hun ontwikkeling zijn. Anders kunnen we ze niet toepassen in een project. We zijn nu met verschillende marktpartijen in gesprek en organiseren validatieruimte voor deze innovaties in concrete projecten.’

Ideale mogelijkheid

Een van de kansrijke projecten is de proeftuin duurzaam beton bij de Afsluitdijk. Sule: ‘Bij Rijkswaterstaat zijn we al langer op zoek naar nieuwe betonmengsels met minder CO2-uitstoot bij de productie. Bij de Afsluitdijk zagen we de ideale mogelijkheid om mengsels van verschillende partijen in de praktijk te testen – voor langere tijd en onder extreme omstandigheden.’

Voor het opzetten van de proeftuin zocht Rijkswaterstaat de samenwerking met bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel), dat de werkzaamheden voor de versterking van de Afsluitdijk uitvoert. Erik Mangert hoofd van de afdeling materiaaltechnologie bij BAM: ‘Een belangrijk voordeel bij de Afsluitdijk is de modulaire opbouw. We versterken de dijk met innovatieve betonblokken, zogeheten XblocsPlus – binnen dit project ook Levvel-blocs genoemd. Als er problemen optreden, kunnen we relatief eenvoudig een of twee van die blokken vervangen.’

Mengsels van acht marktpartijen

De losse betonblokken maken het mogelijk om meerdere mengsels naast elkaar te testen. In de proeftuin liggen nu dertig blokken: steeds twee van vijftien verschillende mengsels. De mengsels zijn geleverd door acht marktpartijen. Arjan Cheizoo, adviseur bij BAM: ‘Samen met Rijkswaterstaat hebben we bij Levvel een kader met kwaliteitseisen opgesteld. De blokken zijn echt onderdeel van de dijkversterking en moeten dus wel voldoen aan de actuele eisen voor hoogwaterveiligheid.’ Een belangrijke les uit de proeftuin is het belang van modulair bouwen, denkt Mangert. ‘Modulaire ontwerpen zijn sowieso duurzamer, omdat je onderdelen makkelijker kunt vervangen of hergebruiken.’

Nog minstens tien jaar monitoren

Inmiddels liggen er dertig duurzame betonblokken op de Afsluitdijk. Cheizoo: ‘Het grappige is dat je dat direct ziet. Sommige blokken hebben een duidelijk andere kleur grijs dan de rest van de XblocsPlus.’ In principe blijven de duurzame blokken voor de volledige levensduur liggen. Maar voor het geval er iets misgaat, liggen er nog dertig reserveblokken klaar.

Levvel neemt de proeftuin mee in de jaarlijkse inspectie van de dijkversterking en Rijkswaterstaat voert met SGS Intron in ieder geval de komende tien jaar aanvullende monitoring uit door boorkernen uit de blokken te halen en die in het laboratorium te onderzoeken. Rijkswaterstaat publiceert in samenspraak met de initiatiefnemers de gegevens. Zo kan de hele betonsector leren van de proeftuin duurzaam beton bij de Afsluitdijk.

Klik hier voor het originele nieuwsbericht.