Onthulling kunstwerk De Zonneboom: symbool voor zonne-energie verbindt kunst en duurzaamheid

Het is ontworpen door beeldend kunstenaar Andreas Hetfeld, naar een idee van Ad Lansink, voorzitter van het Nijmeegse Zonnekrachtteam.

Dit Zonnekrachtteam heeft op verzoek van het gemeentebestuur in 2008 een plan van aanpak opgesteld voor de bevordering van zonne-energie in Nijmegen. Onderdeel van het plan 'Zoek de zonzij' is de realisering van een zonne-icoon in de openbare ruimte. Beeldend kunstenaar Andreas Hetfeld heeft daartoe de Zonneboom ontwikkeld.

Het kunstwerk staat naast het Technovium, de locatie voor technische opleidingen van ROC Nijmegen en haar partners uit het bedrijfsleven aan de Heyendaalseweg. Het verwijst zowel naar een natuurlijke zonnebloem als naar de laatste technische ontwikkelingen op het gebied van zonne-energie. Het kunstwerk is ruim twaalf meter hoog. Het bovenste deel draait mee met de zon om zoveel mogelijk zonne-energie op te vangen, net als een zonnebloem. De opgewekte elektriciteit wordt benut om met de zon mee te draaien en voor avondverlichting van de Zonneboom. De overige energie wordt via het ROC teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. ROC Nijmegen besteedt in haar onderwijsprogramma aandacht aan duurzame energie en is betrokken bij de ontwikkeling van een digitaal informatiescherm over de Zonneboom.

De Zonneboom kostte 270.000 euro, bijeengebracht door een bijzonder collectief: de gemeente Nijmegen, de provincie Gelderland, ARN, Rabobank Rijk van Nijmegen, Smit Transformatoren, Royal Haskoning, BAM, Hendriks Vastgoed, Scheuten Solar, Remondis, DegerEnergie en Heijmans. Staalconstructiebedrijf Willems uit Boven Leeuwen heeft het kunstwerk gemaakt in samenwerking met de kunstenaar en Greentech Energy.

Kunstenaar Andreas Hetfeld

De Nijmeegse kunstenaar Andreas Hetfeld, afkomstig uit het Zuid-Duitse Reutlingen, haalde Nederlandse en Duitse kranten met zijn Ark-projecten in de Ooijpolder bij Nijmegen en Bedburg Hau bij Kleve. Hij bouwde van wilgentenen grote, transparante objecten. Archaïsche en spectaculaire vormen van omgevingskunst, die zijn naam als kunstenaar definitief zouden vestigen. In de jaren daarna schiep hij in Baarn (2005), Emmerich am Rhein (2006), Antwerpen (2008) en Apeldoorn (2011) kolossale nesten, even tijdloos als vergankelijk. Zijn beelden, bronzen objecten en installaties, zijn een uitdrukking van innerlijke groei en verbondenheid met de natuur. Zij komen voort uit de overtuiging dat iedere mens geworteld is in de aarde en tegelijkertijd bezield met een universeel verlangen om deze te ontstijgen.

Zoek de zonzij

De gemeente Nijmegen heeft inmiddels verschillende projecten uit het plan van aanpak 'Zoek de zonzij' gerealiseerd. Zo zijn er zonnepanelen op het wijkcentrum Titus Brandsma geplaatst evenals op de wachtruimte van het busstation, om zichtbaarheid en bekendheid te geven aan zonne-energie. Verder heeft het Zonnekrachtteam een prijsvraag uitgeschreven onder Nijmeegse scholen, waarbij tien scholen beloond zijn met een pakket van zonnepanelen. Basisschool de Meander betrekt vrijwel voor honderd procent stroom van tachtig eigen zonnepanelen, waarvan de investering bijeen is gebracht door crowdfunding.

De gemeente Nijmegen heeft ook twee jaar een succesvolle subsidieregeling voor zonne-energie uitgevoerd. Ook nu nog kunnen inwoners subsidie krijgen als ze zonnepanelen installeren of andere duurzame en energiebesparende maatregelen nemen. Ook woningcorporaties hebben zonnepanelen geplaatst, waarvan bewoners kunnen profiteren:

• Portaal en Talis in Hatert 1.900 zonnepanelen;
• Standvast Wonen: Zonneboilers op 94 woningen in Zwanenveld;
• SSHN: zonnepanelen op Proosdij.

Samen met Zonnepark NL en Alliander is Nijmegen een unieke pilot gestart waarbij bewoners die geen eigen dak of geschikt dak hebben zonnepanelen kunnen neerleggen op daken van twee Nijmeegse wijkcentra. De stroom die op deze daken wordt geproduceerd, mogen deze deelnemers aftrekken van hun eigen energieverbruik.