Niet zomaar slopen, maar maximaal hergebruiken voor de bouw van Doorlaatpost 90 op Schiphol

Schiphol Group wil zoveel mogelijk afval van de luchthaven recyclen zodat er zo min mogelijk restafval over blijft. BAM helpt de luchthaven bij het behalen van haar ambities. Doorlaatpost 90 bewijst dat circulair bouwen ook echt mogelijk is. De doorlaatpost - waar personen en voertuigen door securitymedewerkers wordt gecontroleerd - is namelijk bijna volledig circulair ontworpen en gebouwd met materialen uit die afkomstig zijn van de drie oude kantoorpanden en drie vrachtgebouwen die oorspronkelijk op het terrein stonden. Het resultaat? Een indrukwekkende Building Circularity Index (BCI) van 68%.

Omgekeerd ontwerpen én bouwen

In plaats van het traditionele proces, waarbij eerst wordt ontworpen en daarna gesloopt, is bij Doorlaatpost 90 gekozen voor een omgekeerde aanpak en is eerst gekeken naar welke elementen van de bestaande bouw gebruikt kunnen worden.

Een sprekend voorbeeld hiervan is het hergebruik van staal: een groot deel van de staalconstructie is gehaald uit een van de vrachtgebouwen op Schiphol en direct toegepast in het nieuwe gebouw. In totaal gaat het om 56 ton hergebruikt staal. Dit vermindert de milieubelasting en laat zien hoe circulair bouwen in de praktijk werkt: materialen krijgen direct een tweede leven, in plaats van deze opnieuw te produceren.

Het ontwerpteam van BAM Bouw en Techniek was vanaf het begin betrokken bij het proces, waardoor in het ontwerp rekening kon worden gehouden met de materialen die opnieuw gebruikt konden worden. Door slim te plannen en te werken met een digitaal BIM-model (een 3D-model van het gebouw waarin niet alleen de geometrie, maar ook alle relevante informatie over materialen, installaties, planning en onderhoud worden getoond) werd het proces van demonteren en opnieuw bouwen geoptimaliseerd.

Uitdagingen

In een circulair project loop je altijd tegen bepaalde uitdagingen aan. Zo moet je voldoen aan nieuwbouweisen, terwijl je tegelijkertijd veel hergebruikte materialen toepast. Dat is technisch gezien spannend. Enerzijds kun je vooraf goed inschatten of een component herbruikbaar is binnen de geldende wet- en regelgeving. Anderzijds moeten die componenten ook exact aansluiten op de eisen van de opdrachtgever en compatibel zijn met nieuwe technieken. Bij bijvoorbeeld hergebruik van verlichting moet je voldoen aan vooraf gestelde verlichtingsniveaus. Slimme aansturing van oude armaturen levert vaak technische uitdagingen op. Ook bij pantry’s speelt slijtage van onderdelen een rol. Het vraagt in het voortraject extra aandacht om het maximale uit hergebruik te halen en dat kan door dit al in het ontwerpproces op te nemen.

Technische innovatie en losmaakbaarheid

Doorlaatpost 90 is een toonbeeld van innovatie en circulair bouwen. Het gebouw is uitgerust met slimme technische installaties en uitgebreide meetapparatuur, waardoor de prestaties constant kunnen worden gemonitord en het eenvoudig wordt om onderdelen in de toekomst te hergebruiken. Het ontwerp is zorgvuldig uitgedacht: alle componenten zijn op zo’n manier geplaatst dat ze gemakkelijk gedemonteerd en weer ingezet kunnen worden, wat direct bijdraagt aan een hoge BCI-score en een uitzonderlijk circulair karakter.

Wat Doorlaatpost 90 extra bijzonder maakt, is de prefab fundering die volledig losmaakbaar is. Dit betekent dat zelfs de fundering—vaak het meest vaste onderdeel van een gebouw—op een later moment eenvoudig kan worden verwijderd en ergens anders kan worden hergebruikt. Dankzij deze aanpak blijft niet alleen het gebouw flexibel in gebruik, maar wordt ook de impact op het milieu tot een minimum beperkt. Door vanaf het eerste ontwerp tot in de uitvoering te kiezen voor demontage en hergebruik, zet Doorlaatpost 90 een nieuwe standaard in duurzamer bouwen.

Meer hergebruik en minder restafval

Doorlaatpost 90 laat zien hoe Schiphol haar doelstellingen omzet in concrete projecten. Door zoveel mogelijk materialen lokaal opnieuw in te zetten, wordt transport geminimaliseerd en krijgen materialen een tweede leven. Naast staal zijn ook ramen, deuren, sanitair, keukens, ledverlichting en gevelbeplating opnieuw gebruikt. Materialen die niet direct in Doorlaatpost 90 zijn toegepast, vinden elders op Schiphol of bij andere projecten een bestemming, zoals fietsenstallingen, kozijnen en kabelgoten. De dakbedekking wordt verwerkt tot asfalt voor Rotterdam The Hague Airport, een onderdeel van de Royal Schiphol Group.