Infrabel start met de spooraanleg voor de Liefkenshoekspoorverbinding; strategisch infrastructuurproject in de Antwerpse haven zit op schema

Op 12 november 2008 is het bouwconsortium LOCOBOUW – in opdracht van Infrabel – gestart met de bouwkundige werken voor de aanleg van de Liefkenshoekspoorverbinding, de grootste werf van België. Bijna vier jaar later is ongeveer twee derde van deze werkzaamheden afgerond en begint Infrabel stapsgewijs met de aanleg van de sporen, de seininrichting en de bovenleiding (in een eerste fase gebeurt dit op het traject tussen Bundel Zuid en de Beverenspoortunnel).

Het einde van alle bouwkundige werken door THV LOCOBOUW (bestaande uit MBG, VINCI Construction Grands Projets, CEI-De Meyer, Wayss & Freytag Ingenieurbau) is gepland tegen het voorjaar 2013. Een jaar later kan Infrabel deze nieuwe spoorverbinding uitgebreid testen om ze vervolgens – na de vereiste certificatie – in de zomer van 2014 ter beschikking te stellen van de spooroperatoren.

Langste Belgische spoortunnels verbinden Linker- en Rechteroever

Dagelijks werken er honderden mensen op het traject van de Liefkenshoekspoorverbinding dat begint op Linkeroever in de sporenbundel Zuid. Een 6,7 km lange spoorbedding (= volledig klaar) verbindt dit vertrekpunt met de bestaande Beverenspoortunnel (tunnellengte 1,2 km) die volledig aangepast en vernieuwd wordt. Een open sleuf zorgt voor de verbinding met de vertrekschacht aan de Ploegweg in Kallo.

Van februari 2010 tot juli 2011 hebben de boorschilden Schanulleke en Wiske de twee boortunnels onder de Schelde en het Kanaaldok gegraven tot op een maximale diepte van 40 meter onder het maaiveldniveau (begane grond). Deze boringen gebeurden met twee tunnelboormachines (elk 102 meter lang) op stalen rollen en verliepen computergestuurd onder toezicht van TUC RAIL, Infrabel’s studiebureau voor de spoorinfrastructuur, dat ook instaat voor de opvolging en de coördinatie van de werken.

De twee boortunnels hebben een lengte van respectievelijk 5.972 meter (Wiske) en 5.979 meter (Schanulleke). Als je de begintunnel (245 m) aan de vertrekschacht én de eindtunnel (528 m) aan de ontvangstschacht hierbij optelt, betekent dit een totale lengte van 6.745 en 6.752 meter. De Liefkenshoek-spoorverbinding beschikt zo over de langste spoortunnels van België.

Een open toegangshelling verbindt de ontvangstschacht op Antwerpen-Rechteroever (= het eindpunt van de tunnelboringen) met de aangepaste spoortunnel (75 m) onder de R2. Wat verder gebeurt de aansluiting met het rangeerstation Antwerpen-Noord, het eindpunt van dit gigantische infrastructuurproject.

Veiligheid is ook dé topprioriteit voor de Liefkenshoekspoorverbinding

Gedurende de volledige duur van de aanleg van de Liefkenshoekspoorverbinding, maar ook tijdens de voorbereidingen en de latere exploitatie vormt veiligheid de absolute prioriteit. Overeenkomstig zijn strategie installeert Infrabel onmiddellijk op het traject van de Liefkenshoekspoorverbinding het Europese seininrichtingssysteem ETCS (European Train Control System).

Voor de hulpdiensten komen er in totaal 14 evacuatieschachten (om de 600 meter) en 13 tunnelverbindingen (zogenoemde ‘cross passages’ om de 300 meter) en de nodige toegangswegen en -schachten. De spoortunnels zijn vervaardigd uit beton met een grote brandwerendheid. Ze worden ondermeer uitgerust met een brandveiligheidssysteem (onder meer branddetectie, camera’s, …), een ventilatiesysteem (onder meer een rook- en warmte-afvoersysteem) en een uniek automatisch schuimblussysteem.

Tweede project van Publiek Private Samenwerking

De realisatie van de Liefkenshoekspoorverbinding verloopt via een publiek-private samenwerking. Dit is meteen het tweede PPS-project voor Infrabel na de Diabolo (de noordelijke spoorontsluiting voor Brussels Airport die in dienst is sinds 10 juni). De totale geraamde investering voor de Liefkenshoekspoorverbinding bedraagt ongeveer 765 miljoen courante euro en omvat zowel de werken met private investering in de PPS als met publieke investering (Infrabel).

De projectvennootschap LOCORAIL NV (bestaande uit CFE NV, VINCI Concessions SA, BAM PPP Investments België) financiert de bouwkundige werkzaamheden voor een bedrag van +/- 690 miljoen courante euro. Het Vlaamse Gewest zorgt hierbij voor een co-financiering van 107 miljoen euro.

De aanleg van de spoorinfrastructuur wordt gefinancierd door Infrabel (voor +/- 75 miljoen courante euro) en maakt geen onderdeel uit van de DBFM-opdracht van deze PPS (Ontwerp, Bouw, Financiering, Onderhoud).

Capaciteitsuitbreiding in de Antwerpse haven

De Liefkenshoekspoorverbinding past in Infrabel’s strategie voor een stapsgewijze capaciteitsuitbreiding van de spoorinfrastructuur en een verbetering van de verkeersstromen tussen het Deurganckdok en de Waaslandhaven op Linkeroever enerzijds én het rangeerstation Antwerpen-Noord op Rechteroever anderzijds. Zo zullen de treinen vanaf de zomer van 2014 niet meer via de knelpunten (de Kennedyspoortunnel én de spooras Antwerpen-Berchem – Antwerpen-Schijnpoort) moeten omrijden. Door deze uitbreiding komt er bovendien spoorcapaciteit vrij op de omliggende lijnen voor het reizigersverkeer.

Infrabel beoogt met deze spoorontsluiting (en andere toekomstige infrastructuurprojecten zoals de aanleg van de ongelijkgrondse spoorvertakking ‘Oude Landen’ te Ekeren, de latere Tweede Spoortoegang en de IJzeren Rijn) een progressieve ondersteuning van de groei van de Antwerpse haven in het kader van een optimale intermodaliteit tussen het spoor en het water. Infrabel wenst het aandeel van het spoorvervoer in de Antwerpse haven aanzienlijk te verhogen (nu bedraagt dit +/- 10%), en streeft in 2020 naar een aandeel van 15% in de containertrafiek.

Infrabel is de naamloze vennootschap van publiek recht, verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud, vernieuwing en ontwikkeling van het Belgische spoorwegennet. Het bedrijf is ook verantwoordelijk voor de toekenning van de rijpaden aan alle Belgische en buitenlandse operatoren. De specifieke structuur van de aandeelhouders van Infrabel waarborgt een volledige onafhankelijkheid. Infrabel werd op 1 januari 2005 opgericht na de splitsing van de Belgische spoorwegen en maakt deel uit van de NMBS-Groep. De onderneming stelt vandaag zo’n 12.500 personen te werk en realiseert een omzet van ongeveer 1 miljard euro (2010).

Nadere informatie: woordvoerder Infrabel, Frédéric Petit, + 32 (0)2 526 37 62.