Start werken Rode Kruisplein, Mechelen
Bovengronds een groen publiek plein, ondergronds een warmtenet voor de ganse Keerdok-wijk
Mechelen, 15 juni 2023. Na de bouw van het parkeergebouw (‘parking Keerdok’) is de heraanleg van het Rode Kruisplein de volgende stap in de realisatie van het ambitieuze stadsontwikkelingsproject Keerdok. De voorbereidende afbraakwerken zijn klaar. De boringen voor de aanleg van het BEO-veld zijn net begonnen. En nog voor de zomervakantie starten de graafwerken en het bijhorende archeologisch onderzoek.
Een nieuw groen plein voor Mechelen, tien basketbalvelden groot
De ooit troosteloze bovengrondse parking gelegen aan het Van der Valk-hotel ondergaat het komende anderhalf jaar een heuse metamorfose naar een autovrij en groen plein met wel vijftignieuwe, klimaat robuuste bomen en voldoende ruimte om te flaneren en te genieten.
Hiermee trekt de Stad Mechelen heel bewust de duurzame kaart, er wordt immers door ontharding volop plaats gemaakt voor veel groene ruimte. Hierdoor kan meer regenwater terug in de bodem dringen en worden zo de effecten van de klimaatwijziging getemperd.
‘Vandaag gaat de eerste schop in de grond en start daarmee officieel de heraanleg van het nieuwe Rode Kruisplein en tegelijk ook de bouw van het nieuw wooncomplex. Bij de vermarkting van de grond werd als sociale last opgelegd dat de aanleg van het openbaar domein door de private partner diende te gebeuren. De stad is nauw betroken geweest bij de opmaak van de plannen. Ik ben blij dat de verschillende realisaties op schema zitten. Deze nieuwe fase van het grootschalig stadsvernieuwingsproject zal klaar zijn tegen het voorjaar van 2025. Het nieuwe openbare domein zal al na de zomer van 2024 in gebruik genomen kunnen worden. Het Rode Kruisplein wordt straks hét kloppende hart van de nieuwe Keerdok-wijk’, aldus Greet Geypen, Mechels schepen van stadsontwikkeling.
Voor het ontwerp van het plein werd beroep gedaan op de internationaal gelauwerde landschapsarchitect Günther Vogt (met kantoren te Zürich, Londen en Berlijn) die sedert de oprichting van zijn kantoor in 2000 tekende voor talloze projecten in Europa.
Verwarming- en koeling vanuit de bodem én de riolering, innovatie en kostoptimalisatie door systeemintegratie (professor aan UGent en hoofd onderzoek en innovatie Sweco België)
Onder deze nieuwe groene long wordt een BEO-veld (‘Boorgat – Energie – Opslag’) aangelegd. Hierbij wordt warmte en koeling onttrokken uit de bodem (‘geothermie’) en aangewend om in de toekomst de nieuwe woningen te gaan verwarmen en koelen.
Uniek voor Vlaanderen is dat dit systeem gecombineerd zal worden met ‘riothermie’: hierbij wordt warmte gerecupereerd uit het ondergrondse rioleringssysteem! Hiervoor wordt in de riolering onder het Rode Kruisplein een warmtewisselaar geplaatst door Aquafin.
Patrick Princen, Mechels schepen van klimaat en energie, natuur- en groenontwikkeling: ‘Dit is een echte wijk voor de toekomst van onze stad: veel aandacht voor duurzaamheid, woonkwaliteit, zachte mobiliteit en groen. Zo wordt het warmtenet in de wijk, een combinatie van geothermie en riothermie, een primeur op deze schaal in Vlaanderen. Ook het nieuwe Rode Kruisplein wordt hier een mooi uithangbord van: een aantrekkelijke centrale ontmoetingsplek met vijftig extra bomen in plaats van de voormalige parkeervlakte. Een belangrijk onderdeel van dit nieuwe stadsdeel, omarmd door de Dijle.’
Op die manier ontstaat een gemeenschappelijk, stabiel en duurzaam warmtenet waaraan straks het wooncomplex DOK+ zal worden gekoppeld. Dit betekent dat over een paar jaar meer dan 50 gezinnen zich op een duurzame manier zullen kunnen koelen en verwarmen.
Want met het oog op duurzaamheid worden fossiele brandstoffen bewust geweerd. Wat niet enkel ons milieu een duwtje in de rug geeft, maar ook scheelt op de maandelijkse energiefactuur van de toekomstige bewoners.
‘Alles overschouwend blinkt het project dan ook uit, niet door één spectaculaire nieuwe technologie, maar door het erg mooi laten samenwerken van verschillende energietechnologieën en bijgevolg ook van de diverse betrokken partijen in de wijk. Deze systeemintegratie is ook wat internationaal onderzoek momenteel identificeert als zijnde de snelste en meest kostoptimale grote stap richting duurzame levenskwaliteit voor de volgende generaties. Een heel actuele en nieuwe uitdaging dus voor architecten, ingenieurs, ontwikkelaars, aannemers en systeembeheerders om dit concept te realiseren, maar de wijze waarop het hier gebeurt maakt het een trendsetter voor Vlaanderen en ver over haar grenzen heen’, vult Wim Boydens, professor UGent en hoofd onderzoek en innovatie Sweco België aan.
Dok+ : een duurzaam woongebouw op vele vlakken
Tegelijk met de heraanleg van het Rode Kruisplein start ook de bouw van het nieuwe wooncomplex van de Keerdok-wijk: DOK+.
Dit gebouw is op vele vlakken duurzaam. Zo zorgt een indrukwekkende hoeveelheid zonnepanelen op het dak van het gebouw voor de nodige energie om de verwarmings- en koelingsinstallatie duurzaam en goedkoop te laten draaien.
Daarnaast beschikt het gebouw over een gemeenschappelijk dakterras met moestuin, een ruime boomrijke binnentuin en een grote gelijkvloerse fietsenstalling.
Op het gelijkvloers van het DOK+ wooncomplex wordt bovendien plaats gemaakt voor restaurants, cafés en lokale handel, wat de buurt extra aantrekkingskracht geeft. Want de ambitie is om van Keerdok een nieuwe buurt te maken voor elke Mechelaar!
In het voorjaar van 2025 worden de eerste DOK+-bewoners verwacht.
Rode Kruisplein in cijfers
- 10 basketbalvelden groot groen publiek plein
- Aantal bomen: 50
- Aantal ondergrondse boringen 18
- Oplevering voorzien herfst 2024
DOK+ in cijfers
- 53 appartementen
- 6 commerciële ruimten voor kantoren, handel, restaurants en cafés
- Oplevering voorzien in 2025
Team Rode Kruisplein
- Projectontwikkelaars: Kairos / Mont-Real
- Architect POLO Architects
- Landschapsarchitect: VOGT/ARA
- Ingenieursbureau: Sweco België
- Aannemer: Vanderstraeten